KRAF - Seni Anyaman

ANYAMAN 

 

1. PENGENALAN
Anyaman ialah proses menjalin atau menjaring helaian buluh, rotan, lidi, bertam,
mengkuang, pandan dan sebagainya. Antara contoh anyaman ialah tudung saji, bakul rotan, nyiru, bubu, lekar dan kampit.


 




2. ALAT YANG DIGUNA
    i.     Parang – untuk menetak pangkal daun
    ii.    Pisau – membuang empulur dan duri
    iii.   Pelurut – dibuat daripada buluh untuk melembutkan daun
    iv.    Tempayan – untuk merendam daun
    v.     Bekas besar – untuk mencuci
    vi.    Periuk – untuk merebus
    vii.   Dapur - diguna dalam proses mewarna
    viii.  Jangka – untuk membelah daun menjadi helaian yang dikehendaki
    ix.    Penyisip – untuk menyisip lebihan helaian daun supaya tidak terburai

 
3. PROSES MEMBUAT ANYAMAN
Ambil daun di waktu pagi / petang -> Potong bahagian pangkal -> Susun 3 – 5 helai -> Buang empulur -> Melayur daun di atas bara api -> Mengjangka daun -> Melurut daun -> Ikat menjadi tongkol -> Rendam dalam air biasa 2 hari 2 malam untuk melunturkan warna hijau daun ( air perlu ditukar 2 kali sehari ) -> Jemur hingga kering -> Proses mewarna -> Jemur semula -> Melurut daun sekali lagi -> Proses anyaman boleh dilakukan.


 

4. TEKNIK DAN PROSES ANYAMAN
    i.    Lagang – ialah tulang sesuatu ciptaan anyaman
    ii.   Pepeh / Lepih – anyaman mati pada tepi tikar di akhir 
          proses anyaman
    iii.  Sisip – untuk mengelakkan anyaman terburai, alat 
          penyisip buluh digunakan
    iv.  Kerat – pisau tajam digunakan untuk mengerat lebihan / 
          baki anyaman

 
5. KELARAI
Kelarai ialah corak atau motif pada sesuatu anyaman. Biasanya kelarai yang terdapat apada anyaman adalah berasaskan flora, fauna, geometri, abstrak, nama tempat dan nama pereka.

 


6. FUNGSI TIKAR
     i.     Tikar biasa – alas tidur & untuk tetamu
     ii.    Tikar sembahyang – sebagai sejadah
     iii.   Tikar parudan – alas semasa memarut kelapa
     iv.   Tikar jemuran – untuk menjemur padi
     v.    Tikar alas nikah – diguna semasa upacara akad nikah

 
7. BENTUK TIKAR    Tikar terbahagi kepada beberapa bahagian, iaitu;
    i.    Badan
    ii.   Kepala tikar
    iii.  Bucu tikar
    iv.   Tepi tikar